Özel Eğitim Gören Çocuklarda Dil Gelişimi Özellikleri
Otistik Çocuklarda Dil Gelişimi
Bir iletişim problemi olarak da bilinen otizmin en belirgin özelliği ilişki kuramamadır. İletişim çocukların kendi isteği doğrultusunda gerçekleşmektedir. Bazı otistik çocuklar 0-2 yaş döneminde tamamen sessiz kalmakta bazıları da yaşıtları kadar sözcük öğrenebilir. Otistik çocukların ilk sözcüklerini herhangi bir yaşta çoğunlukla 5 yaş civarlarında çıkmaktadır.
Normal çocuklara göre, otistiklerin 5-6 yaşlarında dil gelişimlerinin birkaç sözcük ile sınırlı olması konuşma ve dile bağlı becerilerinde güçlük olduğunu gösterir. Dil gelişimi, zihinsel gelişimin bir parçasıdır ve çevresine dikkat yoğunlaştıramayan çocukların ebeveynlerinin duyarsız olması onların çoğu şeyden geri kalmasına neden olacaktır.
Uzun, kurallı cümleler kuramama; konuşma başlatamama, konuşmada tonlama ve duygu eksikliği otizmli çocukların konuşma özellikleri arasında karşınıza çıkacaktır. Otizmde çocukların dil gelişiminin önemi oldukça büyüktür.
Otizmli çocuklar en çok kendilerine yöneltilen soru ve direktifleri anlamadıklarında ya da cevap veremediklerinde tekrara düştüğü görülmüştür.
Konuşmalarında geçici ve bazen kalıcı gerilemeler de görülmüştür.
Down Sendromlu Bireylerde Dil Gelişimi
Down Sendromlu bireylerin dil gelişiminde yaşam boyu devam etmekte olan ciddi güçlükler bulunmaktadır. İfade edici dildeki gecikmeler çocukluk döneminde de devam etmektedir.
Down dendromlu çocuklarda başlıca problemler konuşmanın gecikmesi ve tekrarlı konuşmalardır. Hemen 2-2,5 bazen de 1-1,5 yaşlarda konuşma başlayabilir.
Down sendromlu bireyler birbirlerine oldukça benzeseler de algılamaları, ince – kalın motor becerileri, dil ve dudak hareketlerinin hepsi birbirlerinde farklıdır. Bu neden bazı down sendromlu çocuklarda gecikme daha uzun sürmekte olup bazı down sendromlu çocuklarda ise kısa sürmektedir.
Çocuklarda bazı organik nedenlerden doğan konuşma yetersizlikleri de olabilmektedir. Organik neden denilen nedenler yapısal nedenlerdir. Zihinsel açıdan biraz daha geç kavramlarla birlikte bir veya iki sözcüğü anlamaktadır.
Kısa ve küçük dil veya üst damakta olan büyük boşluk, kubbe damak gibi yapısal nedenlerden dolayı bazı seslerin çıkartılmasına engel olabilir. Aynı zamanda diş yapısı da önemlidir. Eğer dişleri yoksa bazı sesleri çıkartamazlar.
Başka bir yapısal neden ise down sendromlu olmalarına rağmen kulaklarda işitme kaybı olmasıdır. Anne babalar bu durumu oldukça geç fark edebilmektedir. Eğer bu sorun yakın zamanda fark edilirse durumuna göre müdahale edilmektedir.
